Inhalt

  • (ff. 136V) Stephanos von Alexandria, Περὶ χρυσοποιίας [De chrysopoeia] (Ideler II 199,2–253,26; den Schluss [32v–36v] ed. R. Reitzenstein, in: Nachr. Ges. Wiss. Göttingen, phil.-hist. Kl. 1919, 14-20). Mit Randzeichnungen (f. 1: ed. M. Berthelot, Introduction à l'étude de la Chimie des anciens et du moyen âge, Paris 1889, 157, Abb. 31; f. 3: a.a.O. 141, Abb. 18).
  • (ff. 3740V) Pelagios, Περὶ τῆς θείας ταύτης καὶ ἱερᾶς τέχνης [De chrysopoeia] (Berthelot-Ruelle II 253,1–261,8).
  • (ff. 40V41) Ostanes, Πρὸς Πετάσιον (Πελάγιον) περὶ τῆς ἱερᾶς ταύτης (αὕτης) καὶ θείας τέχνης [De chrysopoeia] (Berthelot-Ruelle II 261,9–262,21).
  • (ff. 4145V) Demokritos, Φυσικὰ καὶ μυστικά [De chrysopoeia] (Exz. Lambeck-Kollar VI 386-388; ganz ed. Berthelot-Ruelle II 41,1–49,22).
  • (ff. 45V47) Anonym. Περὶ ἀσήμου ποιήσεως [De argyropoeia] (a.a.O. 49,23–53,15).
  • (ff. 47V53) Synesios, Πρὸς Διόσκορον εἰς τὴν βίβλον Δημοκρίτου ὡς ἐν σχολίοις [Dialogus de Democrito] (a.a.O. 56,20–69,11).
  • Anonym. Alchimistische Kapitel
    (ff. 5354) Περὶ θείου ὕδατος τῆς λευκώσεως [De aqua divina] (a.a.O. 421,6–424,2).
    (ff. 5458) a.a.O. 424,3–433,10; unvermittelte Fortsetzung (ff. 58; Z. 29–67, Z. 2) a.a.O. 118,14–138,4; unvermittelte Fortsetzung (ff. 67, Z. 2–69) a.a.O. 263,3–267,8 συνθέματος.
  • (ff. 6972) Zosimos, Περὶ ἀρετῆς (καὶ συνθέσεως ὑδάτων) [Liber de virtute et compositione aquarum] (a.a.O. 107,1–114,20).
  • (f. 72) Agathodaimon (a.a.O. 115, 6-8).
  • (f. 72) Hermes Trismegistos (a.a.O. 115, 9-11).
  • (ff. 7276V) Anonym. Alchimistische Kapitel (a.a.O. 272,1–285,4).
  • (ff. 7779V) Anonym. Περὶ τοῦ θείου ὕδατος [De aqua divina] und andere alchimistische Kapitel (a.a.O. 399,12–404,8 λειπομένῃ ἐν [79V, 10. Z. v. u.]).
    Dazwischen (f. 78) Zeichnung: Salomonisches Labyrinth (ed. Berthelot, Introduction, 157, Abb. 30); (f. 78V) Berthelot-Ruelle II 39,12–40,16.
  • (f. 79V, Z. 21–83V) Anonym. Alchimistische Kapitel (a.a.O. 347,13 ἀμβλὰγ–348,7; 342,19–345,23 [81V]; 36,19–38,12 [82]; 18,1–19,17 [83, Z. 1]; 220,17–222,17).
  • (ff. 8485V) Kleopatra, Περὶ μέτρων καὶ σταθμῶν [De mensuris] (vgl. H. Stephanus, Thes. Gr. ling., ed. Hase-Dindorf, Bd. 8, Paris 1865, Anhang, Sp. 356; F. Hultsch, in: Metrologicorum scriptorum reliquiae, Bd. 1, Lpz. 1864, 233-236).
  • Zosimos
    (ff. 85V87V) Πρὸς Θεόδωρον κεφάλαια [Capita ad Theodorum] (Berthelot-Ruelle II 215,1–218,25).
    (ff. 87V89) Περὶ ὀργάνων καὶ καμίνων [De instrumentis et fornacibus] (a.a.O. 224,1–227,17 ἀνεξάλειπτον).
    (ff. 8989V) Περὶ τοῦ θείου ὕδατος [De aqua divina] (a.a.O. 143,19–144,7).
    (f. 89V) a.a.O. 227,19–228,3.
    (ff. 90V98V) Περὶ ὀργάνων καὶ καμίνων γνήσια ὑπομνήματα: περὶ τοῦ Ω στοιχείου [De instrumentis et fornacibus] (a.a.O. 228,4–235,20 [94]; 236,1–237,5 [95, letzte Z.]; 389,11–390,3 [96; Mitte]; 237,6–238,24 [97V]; 104,17–105,21 [98V, Z. 5]; 92, 1-7).
    Dazwischen (90) Κλεοπάτρης χρυσοποιία. Zaubercharaktere, links unten ein Uroboros (ed. Berthelot, Introduction, 132, Abb. 11); (ff. 9494V) Formeln und Zeichnungen (a.a.O. 152, Abb. 28; 156, Abb. 29; 138, Abb. 14); (f. 95V) Zeichnung (139, Abb. 15; 140, Abb. 16); (ff. 9797V) Zeichnungen (146, Abb. 22; 148, Abb. 24, 24 bis; 143, Abb. 20, 21).
  • (ff. 99116V) Anonym. Alchimistische Kapitel (Berthelot-Ruelle II 395,1–399,11 [100V]; 267,8 ὀπὴν ἔχει – 15; 138,5–0,8 [101V]; 141,1–143,14 [103]; 107,2–108,1 [= Zosimos]; 144,8–145,14 [104]; 348,8–350,3 [104V]; 250,12–252,21 [105V]; 211, 3-11 [106]; 346,1–347,7 [106V]; 347, 8-13 φλοιὸν μόνον καὶ [106V, 10. Z. v. u.]; unvermittelte Fortsetzung 404,8 τῶ πατελίῳ – 405,5 [107]; 405,6–421,5 [113V]; 373,21–375,8 [114V, Z.1]; 35, 8-16; 27, 4-17; 375,9–379,23 [116V, 5. Z. v. u.]).
  • (ff. 116V121V) Anonym. Λεξικὸν κατὰ στοιχεῖον τῆς χρυσοποιίας [Lexicon chrysopoeiae] (a.a.O. 4,11–17,17).
  • (ff. 122123) Anonym. Alchimistische Kapitel (a.a.O. 205,1–208,17).
  • (ff. 123126, Z. 12) 〈Agatharchides, De mari Erythraeo〉 (Περὶ τῶν μεταλλικῶν λίθων κτλ. Cod.). Kap. 22-29. 95-97.
    Abschnitte aus Photios, Bibliotheke (PG 104, 28 D8 ὅτι ἀπὸ τοῦ (τῶν) Μεμφιτῶν–33 B11 θάλασσαν [θάλατταν Cod.]; 56 D6 ὅτι τὴν ἀστυγείτονα – 57 D2 τοῦ γένους; Geographici Graeci minores, Bd. 1, Paris 1855, 122-129. 183-186,16).
  • (ff. 126, Z. 12–148) Anonym. Alchimistische Kapitel (Berthelot-Ruelle II 146,4 παγῇ μετὰ–198,7 γέγραπται ἡμῖν; 204,8–19 [147]; 372,1–373,20).
  • (ff. 148163V) Olympiodoros, Εἰς τὸ κατ ἐνέργειαν Ζωσίμου, ὅσα ἀπὸ Ἑρμοῦ καὶ τῶν φιλοσόφων ἦσαν εἰρημένα [Kommentar zu Zosimos] (a.a.O. 69,12–104,7 δηλονότι διὰ τοῦ πυρός).
    Dazwischen (156V, 12. Z. v. u.–157, 13. Z. v. u.) a.a.O. 239,4 ὅλον τὸ τῆς–240,15 ἐφθόνουν γὰρ. (157, 4. Z. v. u.–158, Z.2) 61,18 ἐὰν δὲ βούλῃ – 63,7 κρατουμένη. (161, Z. 16-27) 223,18 ἴδῃς πάντα σποδὸν – 26 ζητούμενον.
  • (ff. 163V167V) Anonym (Ἀνεπιγράφου φιλοσόφου Cod.). Alchimistische Kapitel (ohne Titel Cod.) (433,12 τὸ ᾠὸν – 436,18 ἄξιον. 219,13 καὶ ὥσπερ – 220,10 λευκώσεως. 436,19 οὐχ ὥσπερ – 441,25 εἰς τὴν βαφὴν κατάθες).
  • (f. 167V) Pappos, (Ὅρκος) (ohne Titel Cod.) (27,18–28,19).
  • (f. 168) Moses. Eugenios. Alchimistische Rezepte (38,13–39,11).
  • (ff. 168168V) Hierotheos, Περὶ τῆς ἱερᾶς τέχνης [De chrysopoeia] (450,9–451,28).
  • Heliodoros (Alchimist)
    (ff. 169173V) Πρὸς Θεοδόσιον τὸν μέγαν βασιλέα περὶ τῆς τῶν φιλοσόφων μυστικῆς τέχνης διὰ στίχων ἰάμβων [Versus ad Theodosium Magnum] (ed. G. Goldschmidt, in: Religionsgesch. Versuche u. Vorarb. 19/2 [1923] 26-34).
    (ff. 173V177V) (Theophrastos Cod.) Περὶ τῆς αὐτῆς θείας τέχνης διὰ στίχων ἰάμβων [De arte divina] (ed. Goldschmidt, a.a.O. 34-42).
    (ff. 178181V) (Hierotheos Cod.) Περὶ τῆς αὐτῆς θείας καὶ ἱερᾶς τέχνης [De chrysopoeia] (a.a.O. 42-49).
    (ff. 181V187) (Archelaos Cod.) Περὶ τῆς αὐτῆς ἱερᾶς τέχνης διὰ στίχων ἰάμβων [De chrysopoeia] (a.a.O. 50-59).

Physische Beschaffenheit

Beschreibstoff

Papier

Wasserzeichen

  • Anker, ähnlich Br. 485 (Padua 1547).
  • Krone, ähnlich Br. 4835 (Prag 1561) bzw. 4836 (Udine 1566).

Format

335 × 240/250 mm.

Folienzahl

ff. IV, 192 (I, II, 191, 192 = V).

Lagen

4 (IVV), 9 (10-1: 1 Bl. fehlt vor f. 1), 18 × 10 (189), 1 (190).

Anzahl der Linien

30.

Kopist

Κορνήλιος ὁ Ναυπλιεὺς τῶν Μουρμουρέων, υἱὸς Ἀνδρέου (Kornelios Murmuris aus Nauplion) vollendet die Handschrift 1564 in Venedig (Subscriptio f. 187; ed. Bick, Schreiber Nr. 104).

Illumination

f. 1: Rote Zierleiste (Wellenranke), Initiale Theta; 37: Rote Zierleiste (Wellenranke), Initiale Omikron; 169: Rote Zierleiste (Wellenranke), Initiale Sigma. Mehrere rote Initialen.

Einband

Einfacher weißer Pergamentband, von gebräuntem Pergament überzogen. Goldschnitt. Der Kodex wurde im Juni 1918 ausgebessert (I).

Geschichte

Datierung

1564 (f. 187).

Provenienz

Sebastian Tengnagel (Exlibris 1).

Bibliographie

Kat.

  • H. Hunger, Katalog der griechischen Handschriften der Österreichischen Nationalbibliothek 2: Codices juridici, codices medici, Wien 1969 (Museion N.F. 4, Bd. 1, T. 2).

Quelle

  • CAGB (nach der Literatur).
Die Erstellung der Daten in "CAGB digital" ist ein fortlaufender Prozess; Umfang und Genauigkeit wachsen mit dem Voranschreiten des Vorhabens. Ergänzungen, Korrekturen und Fehlermeldungen werden dankbar entgegengenommen. Bitte schreiben Sie an agiotis@bbaw.de.

Zitierhinweis

Wien, Österreichische Nationalbibliothek, Vind. Med. gr. 02, in: CAGB digital, hg. v. Commentaria in Aristotelem Graeca et Byzantina. Berlin-Brandenburgische Akademie der Wissenschaften. URL: https://cagb-digital.de/id/cagb0432715 (aufgerufen am 18.4.2024).

Permalink

https://cagb-digital.de/id/cagb0432715

Dateipfad: /Handschriften/Oesterreich/Wien/Wien-OENB-Med-gr-002.xml